Borsa balonlarını fark etmek zordur. Ama analistler balonun göstergelerinden birinin, çok sayıda para kazanmayan firmaların borsada hisse satması olduğunu söylüyorlar.
Facebook ve Twitter’ın ardından ABD’de işlem gören teknoloji ve internet şirketlerine yoğun ilginin kaygılara yol açmasının nedeni budur.
Son derece popüler olan Candy Crush Saga’nın arkasındaki firma olan King’e, hisse fiyatını açıklamasının ardından 7 milyar dolardan fazla değer biçildi. Birçok teknoloji firmalarının aksine King en azından para yapıyor. Gelirleri iki yıl önce sadece 64 milyon dolardan, 2013 yılında 1.8 milyara yükseldi.
Ancak bu değerlenme dahi, Candy Crush’ın bir defalık bir başarı öyküsü olabileceğinden endişelen bazı analistler arasında kaygılara yol açtı.
New York Üniversitesi’nde davranışsal finans profesörü Ian D’ Souza, teknoloji piyasasının 2000’deki dotcom balonuna (teknoloji hisselerinin aşırı değerlenmesi) benzemeye başladığını belirtiyor.
D’Souza, borsaya sürülen son şirketlerin yaklaşık % 75’inin zarar eden firmalar olduğunu söylüyor. 2000’deki borsa krizi öncesinde, halka arz edilen şirketlerin % 80’i zarar eden şirketlerdi.
Twitter, Groupon ve Zynga gibi zarar eden şirketler son yıllarda halka arzedildi ve borsalarda büyük ilgi gördü. Çin’in Twitter’ı olarak görülen Weibo da, zararda olmasına rağmen, ABD piyasalarından yüz milyonlarca dolar toplamayı planlıyor. Ancak analistler bu şirketler hakkında iyimser.
Önemli kullanıcı tabanları inşa eder ve bu popülerliği paraya çevirebilirlerse, kâr yapmaya başlayabileceklerini düşünüyorlar.
Fakat yatırım danışmanlık firması Renaissance Capital’dan Kathleen Smith Twitter gibi firmaların büyük miktarda para yapması için “daha çok yol katetmesi” gerektiğini söyledi.
Bir başka önemli göstergenin de yeni listelenen hisselerin işlemlerin ilk günündeki performansı olduğunu belirtiyor.
Balonun göstergeleri
1999 yılında 100’den fazla şirket ilk günde hisse fiyatının ikiye katlanmasına şahit oldu.
2000 yılında bu sayı 80’e düştü.
Şimdiye kadar bu yıl ise sadece dörde.
D’Souza endişe kaynağının büyük firmalar değil, bir bütün olarak teknoloji hisselerini çevreleyen iyimserlik temelinde sermaye yaratmaya çalışan küçük firmalar olduğunu savunuyor.
Bu firmaların da diğerleri kadar başarılı olacağı beklentisinin, yanlış bir izlenimden doğduğunu belirtiyor.
D’Souza en büyük endişe kaynağının, yatırımcıların teknoloji piyasasında oluşan kabarcıkları fark ettiği halde, o ortamda faaliyete istekli görünmesi olduğunu söylüyor. (BBC)
