Y ve Z kuşakları part time çalışmak istiyor

Türkiye’nin part time, freelance ve dönemsel çalışmaya odaklanan ilk insan kaynakları platformu Pariyer, üye verileri üzerinden yaptığı inceleme sonucunda, Türkiye’de part time çalışmaya dair çarpıcı verileri ortaya koydu.

Avrupa Birliği ülkelerinde part time çalışma oranı %20 iken, Türkiye’de bu oran henüz %9.9 seviyesinde. Araştırmaya göre, Türkiye’de işverenlerin İngilizceden sonra en çok tercih ettikleri ikinci yabancı dil Arapça. İngilizce bilen çalışan arayanların oranı %16,66 iken, Arapça bilen çalışan arayanların oranı %5,58 ile ikinci sırada yer alıyor.

Genç kadın girişimci Meryem Bozkurt Sıtkı’nın kurduğu, Türkiye’nin part time, freelance ve dönemsel çalışmaya odaklanan, İȘKUR onaylı yeni nesil insan kaynakları platformu Pariyer’in 120.000 üyesi üzerinden yapılan inceleme, Türkiye’de haftalık 30 saati geçmeyen çalışma biçimi olan part time çalışmaya bakışa dair çarpıcı verileri ortaya koydu.

Part time istihdam oranı Avrupa’da %20, Türkiye’de ise %9.9

Türkiye’de toplamda yılda yaklaşık 3 milyon pozisyon için iş ilanı yayınlanıyor ve bunların 755.000’i part time, dönemsel ve freelance işleri kapsıyor.

Part time çalışma oranı Avrupa Birliği ülkelerinde %20, hatta Hollanda ve İsveç gibi ülkelerde %30 iken, kadınlarda bu oran %60’a yaklaşıyor. Türkiye’de ise part time çalışma oranı %9,9 seviyesinde kalıyor.

Türkiye İş Kurumu’nun (İŞKUR) 1.3 milyon işletmeye yönelik yaptığı 2018 tarihli araştırmaya göre 100 bin işyerinde part time çalışan istihdamı sağlandığı görülüyor.

Hizmet sektöründe yaklaşık her 4 işyerinden 1 tanesinin yarı zamanlı çalışanı bulunuyor. Ancak hâlâ part time çalışmada %20’nin üzerinde olan AB ülkelerinin gerisindeyiz.

İşverenlerin en çok aradığı ikinci yabancı dil: Arapça

Güneydoğu Asya’dan Kuzeybatı Afrika’ya kadar geniş bir coğrafyada kullanılan Arapça, Arap Emirlikleri ve Suudi Arabistan gibi ekonomik açıdan güçlü ülkelerle iş yapabilmek için işverenler tarafından ikinci yabancı dil olarak tercih edilmeye başladı.

Pariyer.com üyesi işverenlerin İngilizceden sonra en fazla tercih ettikleri ikinci yabancı dil Arapça. Part time çalışan arayan işverenlerde İngilizce bilen çalışan arayanların oranı %16,66 iken, Arapça bilen çalışan arayanların oranı %5,58 ile ikinci sırada yer alıyor.

İş arayanların ise sadece %21,86’sı İngilizce bilirken; %4,6’sı Arapça, %1,7’si Almanca, %0,6’sı Çince bildiğini belirtiyor.

‘Her işi yaparım’ diyenlerin oranı yüksek

Pariyer’de part time, dönemsel ve freelance iş arayan açık öğretim, lise, meslek yüksek okulu, lisans ve yüksek lisans öğrencisi üye sayısı %67,91 seviyesinde bulunuyor. Başta öğrenciler olmak üzere part time çalışmak isteyenlerin %31,3’ü “Her işi yaparım” kategorisini seçiyor.

Her işi yaparım diyenlerde ise özellikle garsonluk, tanıtım ve stand hostesliği, anketörlük, satış temsilciliği, veri girişi elemanı, oyun ablası/abisi, depo sorumlusu, nakliye ve kurye görevlisi kategorileri öne çıkıyor. Bu oranlar, son yıllarda işsizlik oranında görülen yükseliş nedeniyle iş seçiminden çok, kazanç sağlamanın ön plana çıktığını gösteriyor.

Y ve Z kuşaklarının iş yaklaşımı

Part time çalışmayı öğrenciler eğitim süreçleri ve mezuniyetlerini takip eden iş arayışı dönemlerinde düşünürlerken, ek iş arayanlar, kadınlar ve emekliler bu çalışma biçimini daimi çalışma şekli olarak düşünüyorlar.

Platform kullanıcılarının %99,8’i hizmet sektöründe çalışmak isterken, part time, dönemsel veya freelance iş arayanların %48’ini erkekler, % 52’sini ise kadınlar oluşturuyor.

İnceleme aynı zamanda, Y (1980-1999 arası doğanlar) ve Z (2000 yılından sonra doğanlar) kuşağının part time ve freelance işlerde çalışmaya yatkın olduklarını ortaya koyuyor.

Gençlerin yeni kazanç kapısı: Çocuk ve hayvan sevgisi

Platformdaki %20.8 üye çocuklarla arasının iyi olduğunu, oyun abisi/ablası ve çocuk bakıcısı olarak çalışabileceğini belirtirken, %11,95 üye hayvanları sevdiklerini ve evcil hayvanlarla ilgilenebileceklerini belirterek iş talebi oluşturuyorlar.

Hizmet sektöründe çalışmak isteyenlerin oranı %99.8

İŞKUR’un verilerine göre en çok part time çalışan istihdam eden sektör 17 bin 320 işyeri ile “toptan ve perakende ticaret” sektörü.

Pariyer’in işveren üyeleri arasında hizmet sektöründeki oran %99,8. Bu sektörde restoran, otel, perakende ticaret, bilişim, organizasyon ve etkinlik firmaları, anket ve araştırma şirketleri, temizlik şirketleri öne çıkarken, bireysel çalışan arayanlarda ise hasta/ yaşlı ve çocuk bakıcılığı, özel ders, temizlik, aşçılık, çeviri ilanları öne çıkıyor.

Kadınlar evlerinde, öğrenciler ve ek iş arayanlar iş yerlerinde çalışmak istiyor

Kadınlar daha çok evden yapabilecekleri paketleme, dikiş nakış, veri girişi, çağrı merkezi müşteri temsilciliği, evden yemek yapma, teknik çizim, kendi evlerinde çocuk bakımı, telefonda satış gibi işleri tercih ederken; ek iş arayanlar ve öğrenciler daha çok iş yerinde bulunabilecekleri işleri tercih ediyorlar.

Gençler dönemsel çalışmada Ege ve Akdeniz’i tercih ediyor

Yapılan incelemede, tarım ve inşaat sektörlerinde iş bulma platformlarının henüz yeterince kullanılmadığı dikkat çekiyor. Tarım sektöründe TÜİK 2019 Mart verilerine göre 4.818 kişi ve yine TÜİK Hane Halkı İstatistikleri’ne göre inşaat sektöründe 1.943 bin kişi istihdam ediliyor.

Özellikle yaz aylarında hem tatil yapıp hem çalışmak isteyen gençlerin ise turizmin yoğun olduğu Ege ve Akdeniz bölgelerini tercih ettikleri görülüyor.

‘Hedeflerimiz Türkiye ile sınırlı değil’

İki çocuk annesi olduktan sonra kendisi için part time çalışma imkanlarını araştırıp, bu alandaki eksikliği bizzat görmesi üzerine 2017 yılında Pariyer’i kurmaya karar veren girişimci Meryem Bozkurt Sıtkı, şu değerlendirmeyi yapıyor:

“Pariyer, öncelikle kısa vadede sayısı 5 milyona yaklaşan işsizlere ve uzun vadede 7,5 milyonu aşkın üniversite öğrencisine, 20 milyonu kadın olmak üzere istihdam pazarına dâhil edilmeyen 28.5 milyon insanımıza, ek iş arayanlar ve yarı zamanlı çalışmak isteyen engellilere çözüm sağlayabilecek toplamda 57 milyon insanımızı kapsayan bir girişim.

Sürekli yenilediğimiz teknolojimizle bugün geldiğimiz noktada, artan talebi doğru yönetebilmek ve pazar ihtiyaçlarına göre gelişebilmek için operasyon ekibimizi büyütüyor ve mevcut alt yapıya yapay zeka ve öğrenen algoritma teknolojilerini entegre etmeyi planlıyoruz.

Böylece iş başvurusunda bulunanların ilana uygunluğunun bildirimi, iş başvurusu yapacak kişiye ilandan alınacak sonucun yüzde olarak bildirimi, işe alınma olasılığının daha fazla olduğu ilana yönlendirilmesi, kullanıcılara özel, farklı ana sayfa tasarımları ve arayüzleri gibi birçok yeni nesil fonksiyonu devreye alabileceğiz.

Hedefimiz öncelikle Türkiye’de daha sonra Doğu Avrupa ve Türk Cumhuriyetleri ve Arap ülkelerinde part time, dönemsel ve freelance istihdam pazarında akla gelen ilk marka olmak.”