Dijital markalaşma alanında kamusal, kurumsal ve kişisel markalar ile KOBİ ve startup’lara danışmanlık ve mentorluk yapan Mürsel Ferhat Sağlam ile startup ekosistemi üzerine röportaj gerçekleştirdik. Söyleşide Türkiye’deki girişimcilik ekosistemine dair gelişmeleri konuştuk.
- Mürsel Ferhat Sağlam’ı tanıyabilir miyiz? Kimdir, neler yapar?
Tabi ki, şöyle kısaca bahsetmek gerekirse ben 1989’da İstanbul’da doğdum. Akademik kariyerim 17 yaşımda üniversiteyi kazanmamla başladı. 4 üniversite bitirdim. Yüksek lisansta iletişim, lojistik, tarih alanlarını buluşturan ve 600 yıllık dönemi kapsayan bir master tezi hazırladım. Doktora sürecim devam ediyor. 2012’de kurduğum Ajans Paradise ilk girişimcilik deneyimimdi. 2018’de ise Branding Türkiye’yi kurdum. Yayınlanmış 20’den fazla kitabım bulunuyor. 10’a yakın da podcast serim var. Ulusal radyolarda sektörel programlar hazırlayıp sundum. Çeşitli global organizasyonlarda marka elçisi olarak yer alıyorum. Bugüne dek 300’den fazla marka ve startup’a danışmanlık ve mentorluk yaptım.
- Mentorluk diyerek bitirdiniz oradan devam edelim. Startup mentorluğu alanında gözlemlediğim kadarıyla birçok farklı ağın içerisindesiniz. Biraz o süreci anlatır mısınız? Hangi kurumlarda mentorluk yapıyorsunuz?
Evet şuan yaklaşık 15 ayrı ulusal ve uluslararası kurumda startup mentoru olarak yer alıyorum. Bunlar arasında Tech İstanbul, TÜBİTAK, Marmara Üniversitesi, Bilgiyi Ticarileştirme Merkezi, İTÜ Çekirdek, In4startup, KWORKS, Bilişim Vadisi gibi kurumlar var. Ayrıca META’nın bazı programlarında da mentor olarak yer aldım. Ek olarak katkı sağladığım özel yatırım ağları ve TEKMER’ler de var.
- Oldukça yoğun bir tempo. Aslında bu da bir yönetim becerisi gerektiriyor. Nasıl bir strateji veya teknik uyguluyorsunuz?
Başarı için rutinlere sahip olmak gerektiğine inanırım. Benim rutinlerim var. Bu beni hem disipline ediyor hem de olası bir yoğunluğu ya da karmaşayı yönetmemi sağlıyor. Zaten gerek eğitimlerime katılan kişilere gerekse mentorluk yaptığım girişim ve firmalara ilk söylediğim şeylerin başında bu geliyor. Rutinler edinin diyorum. Öte yandan kavramsallaştırarak literatüre kazandırdığım zaman yönetimi teknikleri ve stratejik planlama modelleri var. Örneğin 3F Fenomeni gibi. Elbette bunları da çalışmalarımda uyguluyorum.
- Türkiye’deki girişimcilik ekosistemi hakkında ne düşünüyorsunuz?
Son 10 yılda Türkiye’de girişimcilik adına hem kamu destekleri hem de özel sektör farkındalığı ciddi boyutta arttı. Teknoparklar açıldı, TEKMER’ler kuruldu, kuluçka merkezleri oluşturuldu. Ek olarak birçok aynî ve nakdî teşvikler verildi. En güzeli de bunlar belirli bir alan, sektör ya da kategoriye göre yapılmadı. Destekler ve teşvikler konusunda daha kapsayıcı bir politikayla hareket edildi. Günümüz girişimcileri bu açıdan çok şanslı. Ama şöyle de bir gerçek var; herkes girişimci olmak zorunda değil. Oysa, son yıllarda sanki girişimcilik bir mecburiyet veya özel bir meziyetmiş gibi lanse ediliyor. Bu durum birçok kişiyi ekonomik ve psikolojik açıdan yıpratıyor. Girişimci olmak isteyenlere yeri gelmişken bir tavsiyem var; daha fikir aşamasından itibaren bir mentorle çalışmaya başlayın. Tabi mentorun yetkinliği de önemli.
- Peki bu doğrultuda girişimcilere başka önerileriniz neler olur?
Açıkçası her insanın girişimcilik kararını etkileyen bir motivasyonu oluyor. Öncelikle bunu anlamak lazım. Öte yandan sizin girişimcilik motivasyonunuzla sektörün ihtiyaçlarının örtüşmesi de önemli. Ayrıca bu işin hem maddi hem de manevi sermaye gerektirdiğini unutmamak gerekiyor. Bakın yapılan araştırmalar ve yayınlanan raporlar gösteriyor ki girişimlerin %80’inden fazlası ilk 6 ayda iflas ediyor. Bunun ilk nedeni kuruluş misyonuyla piyasa ihtiyaçları arasında bir bağlantı kuramamak. Diğer sebeplerse mentorsuzluk, stratejisizlik ve ekipsizlik.
- Aslında siz de bir girişimcisiniz. Bu serüveni anlatır mısınız? Özellikle Branding Türkiye üzerine konuşabiliriz.
Ben ilk girişimim olan Ajans Paradise’ı kurduğumda 22 yaşımdaydım. Dijital ajans olarak faaliyet gösteriyorduk. Sonraları akademik kariyerim, danışmanlıklarım ve eğitmenliğim ağır bastı bu yüzden ajans faaliyetlerini 2016’da pasifize ettim. 2018’de ise Branding Türkiye’yi kurdum. Bütünleşik pazarlama ve iş – ekonomi ana temalı bir medya kuruluşuyuz. Ancak temel misyonumuz medya üretiminden ziyade içerik üretimi… 360 derece içerik politikasına sahibiz. Çeşitli türlerde yani yazılı, sesli, görsel ve videolu olmak üzere 100+ kategoride içerik yayınlıyoruz. Alanında uzman 100’den fazla yazarımız var. İş birliği kültürünü kurumsal misyon edindik. Bu bağlamda aralarında TechnoLogic’in de olduğu 100’den fazla global partnerimiz var. Bugüne dek 500’den fazla ulusal ve uluslararası organizasyonda partner olarak yer aldık. Burada amacımız bir medya platformu olmanın ötesinde aslında biz bir ekol yaratmak için uğraşıyoruz. İletişim, pazarlama başta olmak üzere sosyal bilimlerde nasıl ki bir Alman Ekolü bir Amerika Ekolü varsa artık bir Türk Ekolü de olsun diye çabalıyoruz. Kavramsallaştırmalar yapıyoruz, akademik çalışmalar gerçekleştiriyoruz, zirveler düzenliyoruz. Kısacası literatürü besliyoruz. Aynı zamanda literatürden besleniyoruz.
- Özellikle girişimcilerin ilgisini çekecek bir soruyla söyleşiyi tamamlamak istiyorum. Girişimcilerin Büyük Hataları’ndan bahseder misinizi?
Birçok girişimle olan mentorluk ve danışmanlık sürecinde öğrendiklerimi ve kişisel girişimcilik yolculuğunda edindiğim deneyimleri bir kitap ve podcast serisinde toplamak istedim. Sonra aklıma Girişimcilerin Büyük Hataları diye bir başlık geldi. Hep başarıları ve iyi yönleri konuşuyoruz. Oysa hataların da öğretici bir yanı vardır. Özel bir metodoloji neticesinde 12 bölümden oluşan bir podcast serisi ve kitap hazırladım. Girişimciler bu seriye Spotify ve YouTube başta olmak üzere birçok dijital müzik ve video platformundan ücretsiz erişebilir. Ayrıca Girişimcilerin Büyük Hataları ana temalı bir etkinlik serimiz de mevcut. Bu da yine ücretsiz ve genel katılıma açık gerçekleşiyor. Katılmak isteyenler Branding Türkiye’den detayları takip edebilirler.
- Çok yararlı ve öğretici bir söyleşi oldu. Teşekkür ederiz.
Konuk aldığınız ve bu değerli sohbet ortamını sağladığınız için ben teşekkür ederim.
Mürsel Ferhat SAĞLAM Kimdir?
Dijital markalaşma uzmanı, akademisyen, mentor, eğitmen, radyo programcısı, podcaster ve yazar Mürsel Ferhat Sağlam, Branding Türkiye’nin kurucusudur. Yayınlanmış 20+ kitabı, yayına hazır ise 25’ten fazla kitabı bulunmaktadır. Namık Kemal Üniversitesi Halkla İlişkiler Ve Tanıtım Bölümü, Beykent Üniversitesi Tarih Bölümü, Anadolu Üniversitesi İşletme Bölümü ve Anadolu Üniversitesi Halkla İlişkiler Ve Reklamcılık Bölümü mezunudur. Beykent Üniversitesi’nde Tarih alanında master yapan Sağlam, akademik kariyerini Halkla İlişkiler ve Reklamcılık alanında doktora seviyesinde sürdürmektedir. Girişimcilerin Büyük Hataları, Kurumsal İletişim 2.0, Hani Kurumsaldık, İçeriklerce, Dijital Markalaşma Sohbetleri, Kişisel Markalaşma 360 podcast serilerinin direktörü, sunucusu ve yapımcısıdır. Ulusal ve uluslararası 300+ markaya ve 100+ startup’a stratejik marka yönetimi, dijital markalaşma ve içerik pazarlaması odağında stratejik danışmanlık ve mentorluk yapmış olan Sağlam, Türkiye geneli 50+ üniversitede girişimcilik, kurumsal iletişim 2.0, dijital markalaşma ana temalı konferanslar vermiştir. Akademik çalışmaları çerçevesinde yaptığı kavramsallaştırmalarla (3F Fenomeni, Kurumsal İletişim 2.0, İçerik Türleri Hiyerarşisi Modeli) sosyal bilimlere ve iletişim–pazarlama literatürüne katkı sağlamasıyla da tanınan Sağlam, aynı zamanda global yatırım ağlarında danışma kurulu üyesi olarak yer almakta ve özel akademilerde eğitmen kimliğiyle bulunmaktadır. Uluslararası sektörel organizasyonlarda marka elçisi olarak Türkiye’yi temsilen yer alan Mürsel Ferhat Sağlam, küresel referanslar tarafından dünya geneli 50 dijital pazarlama uzmanı arasında ilan edilmiştir. Hobi olarak seslendirme ve dublaj yapmanın yanı sıra ulusal radyolarda sektörel programlar hazırlayıp sunmaktadır.
