TELKODER’den haberleşme sektörü hakkında önemli uyarılar

Haber Merkezi24 Haziran 2025

Elektronik haberleşme sektörü 2024 yılı itibarıyla gelirlerini artırmayı sürdürse de, sektördeki rekabet eksikliği, piyasa değerlerindeki düşüş ve altyapı yatırımlarındaki yavaşlama, sürdürülebilir büyüme açısından ciddi riskler oluşturuyor. Serbest Telekomünikasyon İşletmecileri Derneği (TELKODER) tarafından BTK, TÜİK ve BIST verileri ışığında hazırlanan rapor, sektöre ilişkin güncel verileri ve temel sorun alanlarını ortaya koyuyor.

407 milyar TL gelir, ancak reel büyüme sınırlı

Sektörün toplam geliri 2024 yılı sonunda 407,45 milyar TL’ye ulaştı. Ancak TÜİK verilerine göre yapılan enflasyon düzeltmesiyle değerlendirildiğinde, sektörün reel gelirlerinin 2003 yılına kıyasla kayda değer bir artış göstermediği dikkat çekiyor. 2003 yılında yaklaşık 15 milyar TL düzeyinde olan reel gelirlerin, 2024 sonunda da benzer seviyelerde kalması, sektörün gerçek anlamda büyüyemediğine işaret ediyor.

Alternatif işletmecilerin pazar payı geriliyor

Raporda, büyük üç operatör ve iştirakleri dışında kalan alternatif işletmecilerin pazar payının 2024 üçüncü çeyrekte %8,89’dan, dördüncü çeyrekte %7,78’e gerilediği belirtiliyor. Bu düşüş, sektörde rekabetin yeterince gelişmediğini ve alternatif işletmecilerin baskı altında olduğunu ortaya koyuyor.

Piyasa değeri 2008 seviyesinin altında

Sektörün %70’ini temsil eden iki büyük şirketin toplam piyasa değeri 2008 yılında 22,90 milyar dolar iken, 2024 sonunda 10,16 milyar dolara geriledi. Bu gerileme, Borsa İstanbul genel endeksindeki artışa ve döviz kurunun yatay seyrine rağmen gerçekleşti.

Fiber altyapıda sınırlı artış

2024 sonunda toplam fiber altyapı uzunluğu 604.618 kilometreye ulaştı. Bu, bir önceki çeyreğe göre yalnızca yaklaşık 16 bin kilometrelik bir artışa karşılık geliyor. Fiber abone oranı %7,91’den %8,37’ye yükselirken, genişbant abone sayısında ise kayda değer bir değişiklik gözlemlenmedi. Uydu internet hizmetlerine yönelik talep de düşük seviyelerde kaldı; 2011’den bu yana yalnızca 5.154 yeni abone kaydedildi.

Sabit ses trafiğinde dramatik düşüş

Sabit ses trafiği, 2009 yılında toplam trafiğin %17,4’ünü oluştururken, 2024 dördüncü çeyrekte bu oran %1,77’ye geriledi. Bu düşüş, sabit hatlara olan ilginin hızla azaldığını ve rekabet koşullarının yeniden değerlendirilmesi gerektiğini gösteriyor.

Hane halkı haberleşme gideri yıllık 18.744 TL’yi aştı

Dört kişilik bir ailenin 2024 yılı dördüncü çeyreği itibarıyla yıllık ortalama haberleşme gideri 18.744 TL olarak hesaplandı. Bu tutarın yaklaşık 4.325 TL’si vergi kalemlerinden oluşuyor.

Veri merkezleri ve İDN konusunda ilerleme yok

Raporda, veri merkezleri ve internet değişim noktaları (İDN) gibi stratejik altyapı alanlarında yıllardır ilerleme kaydedilemediği ifade ediliyor. BTK’nın 2021 İş Planı’nda yer alan Türkiye İnternet Değişim Altyapısı çalışmalarının tamamlanamaması ve 2022 itibarıyla planlardan çıkarılması, dijitalleşme hedefleriyle çelişen bir tablo ortaya koyuyor.

TELKODER: “Yapısal reformlar ertelenmemeli”

TELKODER Yönetim Kurulu Başkanı Halil Nadir Teberci, sektörün gelirsel büyüme göstermesine rağmen reel ve yapısal olarak ciddi sorunlar barındırdığına dikkat çekerek, “Alternatif işletmecilerin daralan pazar payı, piyasa değerlerindeki düşüş, altyapı yatırımlarındaki yavaşlık ve sabit ses trafiğindeki gerileme, sektörün sağlıklı gelişimini engelliyor. Kapsayıcı ve rekabetçi bir dijital ekosistem için artık vakit kaybetmeden somut adımlar atılmalı” dedi.