Yapay zekâ destekli afet uydu projesi
Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) desteğiyle Boğaziçi Elektrik Dağıtım A.Ş. (BEDAŞ) ve Marmara Bölgesi’nde faaliyet gösteren diğer dağıtım şirketleri, büyük afetler sonrası elektrik altyapısındaki hasarı hızlı şekilde tespit edebilen yapay zekâ destekli bir yazılım geliştirdi. “Afet Uydu Projesi” adı verilen sistem, pilot bölgelerde başarıyla test edildi.
Araştırma ve geliştirme çalışmaları, özellikle 2023 Kahramanmaraş depremleri ve dünyada yaşanmış diğer büyük depremlere ait yüksek çözünürlüklü uydu görüntülerinden oluşturulan veri seti kullanılarak yürütüldü. Sistem, afet sonrasında elektrik direkleri, dağıtım ve trafo merkezleri ile kritik enerji noktalarının durumunu analiz ediyor ve hangi bölgelere öncelikli müdahale yapılması gerektiğini belirleyerek ulaşım yollarının durumunu saha ekiplerine anlık bildiriyor.
Marmara bölgesinde yolların durumu belirleniyor
Yeni nesil yapay zekâ modeline dayalı sistem, uydu görüntüleri ve Sentetik Açıklıklı Radar (SAR) verilerini kullanarak elektrik yapısal unsurlarının hasar tespitini gerçekleştiriyor. Proje, afet sonrası enerji sürekliliğini sağlamak amacıyla kritik noktalara ekip yönlendirilmesine imkân tanıyor. Marmara Bölgesi’ndeki pilot bölgelerde sistemin uygulanabilirliği kanıtlandı ve uydu görüntüleri sisteme ulaştıktan kısa süre sonra elektrik direkleri, dağıtım ve trafo merkezlerinin hasar durumu ile saha ekiplerinin erişebileceği yollar belirlenebiliyor.
Kahramanmaraş depremleri sonrası oluşturulan veri setiyle eğitildi
Yapay zekâ modeli, 2023 Kahramanmaraş Depremi sonrasında derlenen KATE-PD veri setiyle geliştirildi. Bu veri seti, farklı uydu sistemlerinden elde edilen 14 yüksek çözünürlüklü görüntüden oluşuyor ve toplamda 3.293 km²’lik alanı kapsıyor. Görseller 512×512 piksel parçalar halinde detaylı biçimde etiketlendi ve uzman kontrolünden geçerek 1.952 yüksek kaliteli hasar etiketi oluşturuldu. KATE-PD, tek zamanlı uydu görüntülerinden güvenilir hasar tespiti yapılabilmesi açısından dünyada sayılı örneklerden biri olarak değerlendiriliyor.
Projede yüklenici olarak İstanbul Teknik Üniversitesi UHUZAM (Uydu Haberleşme ve Uzaktan Algılama Merkezi) görev aldı.
Video: Lexus LBX ile sıra dışı bir etkinliğe gittim
Yeni videolar için buradan abone olun!
