‘F-35 savaş uçağı muhteşem ama programı çuvalladı’
ABD Savunma Bakanlığı’na vekalet eden Patrick Shanahan, hakkında yürütülen bir etik kurul soruşturması sırasında, müfettişlere, F-35 savaş uçağı programının “çuvalladığını” söyledi.
Pentagon’un soruşturmayla ilgili açıkladığı rapora göre Shanahan, bu açıklamaları yaparken “muhteşem” olarak tanımladığı savaş uçağının kendisini değil, programın genelini kasettiğinin de altını çizdi.
Shanahan hakkındaki Etik Komisyon araştırması, daha önce yönetici olarak çalıştığı Boeing firmasını, F-35’lerin ana üreticisi olan Lockheed Martin karşısında ‘kayırmakla’ itham edilmesi üzerinde başlamıştı.
Komisyon soruşturma sonunda Shanahan’ı akladı. Komisyon ayrıca, Shanahan’ın F-35 programıyla ilgili sözlerinin önemli ve “diğer üst düzey hükümet yetkililerinin açıklamalarıyla uyumlu olduğuna” karar verdi.
Yedek parça ve uçuş maliyeti sorunu
Shanahan’ın F-35 programıyla ilgili eleştirileri, ‘radara yakalanmama yeteneği, süpersonik hızı, aşırı çevikliği ve eşsiz sensör füzyon teknolojisiyle geleceğin ölümcül ve çok yönlü savaş uçağı’ olarak lanse edilen F-35’lerin ‘yedek parça sorununa ve uçuşların maliyetine’ odaklanıyor. Patrick Shanahan’ın kaygıları, ABD Sayıştayı’nın dün yayımladığı bir raporda da yer aldı.
‘Uçakların yüzde 30’u uçamadı’
Raporda, “Mayıs-Kasım 2018 döneminde F-35’lerin yaklaşık yüzde 30’u yedek parça sorunu nedeniyle uçamadı. Savunma Bakanlığı’nın 4,300 adet F-35 yedek parçası açığı var” denildi.
Daha önce F-35’lerin yazılım, motor ve silah sistemlerinde yaşanan sorunlar da eleştiri konusu olmuştu. Bazı askeri uzmanlar, Amerikalı komutanların verdiği güvencelere rağmen F-35’lerin muharebe kabiliyetini sorguluyor.
Japonya’da bir F-35 bu ay Büyük Okyanus’ta düşmüştü. Japonya’nın bu olay üzerine filosunda yer alan 12 F-35’i hizmet dışı bırakması bu uçaklarla ilgili şüpheleri artırmıştı.
Japonya’nın F-35 filosu 147 uçaktan oluşacak. Bunun yanında Güney Kore ve Avustralya da filosuna F-35’leri dahil etti. Singapur da filosunu F-35’lerle yenilemek istediğini açıkladı.
Bakım maliyeti 1 trilyon dolar
ABD Sayıştayı, uçakların tedarik zincirindeki sorunlar konusunda kaygılarını kayda geçiriyor. 60 yıllık ömrü bulunduğu belirtilen F-35’lerin toplam bakım maliyetinin 1 trilyon doları aşacağı hesap ediliyor.
BBC’nin haberine göre, Sayıştay’ın raporunda “F-35 uçakları bir savaş uçağının gereklerini yerine getiremiyor. Yani arzu edildiği kadar sık uçurulamıyor. Bunun nedeni, yedek parça sorunu ve dünya genelinde uçakların parçalarının taşınmasında yaşanan sıkıntılar” denildi.