Eylül ayında görevini tamamlamadan önce son çalışmalarını yapan gözlem uydusu Cassini, Satürn gezegeni ile halkaları arasından geçiyor. Uydunun tespitlerinin Satürn’ün gizemli yapısına dair yeni bilgiler vermesi bekleniyor.
Cassini, Satürn’ün atmosferi ve halkaları arasına gerçekleştireceği 22 dalışın ilkine başladı. Bugün TSİ 12.00’de de saatte 110 bin kilometre hızla, halkalarla gezegenin arasına girmeye başlayacak.
Uydunun burada kaya veya buz parçalarına çarpma ihtimali bulunuyor. Cassini, buna karşı antenini bir kalkan olarak kullanacak olsa da o hızlarda çok küçük bir darbe bile uyduya büyük zararlar verebilir.
Uydu antenini kalkan olarak kullanacağından 20 saat boyunca dünyaya da sinyal gönderemeyecek. Denemenin başarılı geçmesi durumunda önümüzdeki beş ay boyunca 21 dalış daha gerçekleştirecek olan Cassini, sonrasında Satürn’ün atmosferine girerek yok olacak. Bunun nedeni ise uydunun içindeki yakıtın tükenmek üzere olması.
Cassini’nin yakıtı bittikten sonra gezegenin uydularına düşerek oradaki olası yaşamı etkilememesi için bilim insanları böyle bir yol tercih etti.
‘Büyük final’
Amerikan Ulusal Uzay ve Havacılık Dairesi (NASA), bu son hamleleri “büyük final” olarak tanımlıyor. Zira, bu yakın uçuşlar sayesinde bugüne kadar hiç olmadığı kadar yüksek çözünürlüklü görüntüler ile gezegenin tarihi ve yapısı hakkında hiç bilinmeyen verilerin elde edilmesi amaçlanıyor.
Fransa’daki Paris Gözlemevi’nden Athena Coustenis atmosferin yapısı, bileşenleri ve dinamikleri ile Satürn’ün halkaları hakkında olağanüstü bilgiler edineceklerini söylüyor.
Bu bilgilerden biri de halkaların toplam kütlesi. Kütlenin miktarı ne kadar büyükse halkaların o kadar eski olduğu düşünülecek. Halkaların gezegenle aynı yaşta olma ihtimali de var.
Bilim insanları bunu Cassini’nin uçuşu sırasında hızının yerçekiminden nasıl etkilendiğini ölçerek gerçekleştirecek.
‘Hızını saniyede birkaç mikron hassasiyetinde ölçebileceğiz’
İtalya’nın başkenti Roma’daki Sapienza Üniversitesi’nden Luciano Iess “Eskiden Cassini halkaların dışından uçtuğu için halkaların kütlelerini ölçemiyorduk” diyor ve ekliyor:
“Dışarıdan ölçüm yaparken gezegenin kütlesinin boyutu, halkalara kıyasla çok daha büyük olduğu için halkaların kütlesini hesaplamak imkansızdı. Ama gezgenle halkaların arasından uçmak, gezegen ile halkaların kütle çekim etkilerinin farklı yönlerden gelmesi sayesinde bunu ölçmemizi sağlayacak.
“Cassini’nin hızını saniyede birkaç mikron hassasiyetinde ölçebileceğiz. Bir milyar kilometreden daha uzak olduğunu düşündüğümüzde bu aslında müthiş bir şey.”
‘Halkalar neredeyse saf su buzundan oluşuyorlar’
BBC’nin haberine göre, Cassini görevinde NASA’nın partneri olan Avrupa Uzay Ajansı’ndan Nicolas Altobelli ise kütleyi bilmenin başlı başına yaşı hesaplamaya yeterli olmayacağını söylüyor:
“Daha halkaların yapısını anlamamız lazım. Neredeyse saf su buzundan oluşuyorlar. Eğer çok eskilerse, Satürn’le aynı dönemde oluşmuşlarsa sürekli meteor bombardımanına maruz kalmalarına rağmen nasıl bu kadar saf kalmayı başarmışlar?”
Bir ihtimal de halkaların genç olduğu ve Satürn’e çok yaklaşan bir kuyruklu yıldızın sayısız parçaya bölünmesiyle oluştuğu.
