Tekerlekli vergi dairesi: Otomobilde ÖTV can yakıyor

Türkiye’de bir otomobil sahibi olmak, sadece araca değil, aynı zamanda ağır bir vergi yüküne de sahip olmak anlamına geliyor. Otomobiller için uygulanan Özel Tüketim Vergisi (ÖTV), bu yükün en ağır kalemini oluşturuyor. Öyle ki, halk arasında araçlar artık espriyle karışık “tekerlekli vergi dairesi” olarak anılıyor.

ÖTV nedir ve neden uygulanıyor?

Özel Tüketim Vergisi, 2002 yılında yürürlüğe giren 4760 sayılı kanunla hayatımıza girdi. Amaç, devletin bütçe gelirini artırmak ve lüks tüketimi sınırlamaktı. Ancak zaman içinde otomobil, lüks olmaktan çıkıp bir ihtiyaç haline gelse de ÖTV, artan oranlarla varlığını sürdürdü.

Bugün sıfır bir otomobil satın almak istediğinizde, verdiğiniz ücretin yüzde 60’tan fazlası vergiye gidiyor olabilir. ÖTV, aracın motor hacmine ve matrahına göre kademeli şekilde uygulanıyor. Üstelik bu verginin üzerine bir de KDV (Katma Değer Vergisi) ekleniyor.

ÖTV oranları neden bu kadar yüksek?

Devletin ÖTV’den elde ettiği gelir azımsanmayacak düzeyde. 2024 yılı Merkezi Yönetim Bütçesi verilerine göre, sadece taşıt ÖTV’sinden 200 milyar TL’yi aşan bir gelir hedefleniyor. Bu durum, otomobilin Türkiye’de adeta bir vergi kaynağı olarak görülmesine neden oluyor.

Vergi politikaları çoğu zaman ekonomik gerekçelerle açıklansa da vatandaş nezdinde bu uygulama “cezalandırıcı” olarak algılanıyor. Özellikle Avrupa ile kıyaslandığında, Türkiye’deki otomobil vergilendirme sistemi hem adaletsiz hem de erişimi zorlaştırıcı bir yapı olarak eleştiriliyor.

İkinci el piyasası neden bu kadar canlı?

Yüksek ÖTV, tüketiciyi sıfır araçtan uzaklaştırıyor ve ikinci el piyasasına yöneltiyor. Bunun sonucunda:

• Sıfır otomobil almak yerine yıllanmış araçlar tercih ediliyor.
• İkinci el araç fiyatları da neredeyse sıfır otomobillerle yarışır hale geliyor.
• Otomobil sahibi olmak artık sadece bir ulaşım ihtiyacını değil, vergiye dayanma gücünü de gösteriyor.

Tüketicinin tepkisi: Eleştiri ama mecburiyet

Tüketiciler, sosyal medyada ve gündelik hayatlarında bu durumu sıkça eleştiriyor. “Tekerlekli vergi dairesi” tabiri, bu tepkilerin esprili bir yansıması. Ancak otomobil hâlâ ulaşımda vazgeçilmez bir araç olduğu için birçok kişi bu ağır vergi yüküne rağmen araç almaktan vazgeçemiyor.

ÖTV indirimi beklentileri ve kampanyalar

Zaman zaman belirli araç grupları veya engelli vatandaşlar için ÖTV muafiyeti ya da indirimi uygulanıyor. Ancak bu düzenlemeler, genel sistemde köklü bir değişim sağlamaktan uzak. Sektör temsilcileri ve uzmanlar, daha adil, gelire ve ihtiyaca dayalı bir vergilendirme sisteminin hayata geçirilmesini öneriyor.

Vergi mi, engel mi?

Otomobil satın almak Türkiye’de sadece bir tüketim kararı değil, aynı zamanda vergiyle mücadele etme kararı anlamına geliyor. ÖTV, devletin önemli bir gelir kapısı haline gelmiş durumda. Ancak bu durum, hem tüketici davranışlarını hem de otomotiv sektörünü doğrudan etkiliyor. “Tekerlekli vergi dairesi” benzetmesi, vergi yükünün vatandaş üzerindeki etkisini anlamak için oldukça yerinde bir tanım.

Video: HyperX Alloy Rise 75 Kompakt Oyun Klavyesi

Yeni videolar için buradan abone olun!