Dolandırıcılar, yaşlıları kolay lokma görüyor

Siber dolandırıcılık yöntemleri dünya genelinde hem maliyet hem de karmaşıklık açısından hızla yükselirken, özellikle yaşlı bireyler bu saldırıların başlıca hedefi hâline geliyor. Uzmanlar, aile içi açık iletişimin teknik önlemlerle birlikte uygulanmasının riski ciddi ölçüde azaltabileceğine dikkat çekiyor. Siber güvenlik şirketi ESET, dolandırıcıların yaşlıları neden hedef aldığını ve bu saldırılara karşı hangi adımların atılabileceğini ele alan bir değerlendirme yayımladı.

FBI’ın İnternet Suçları Merkezi verilerine göre, yalnızca 2024 yılında 60 yaş üstü Amerikalılar çevrimiçi dolandırıcılık nedeniyle yaklaşık 4,9 milyar dolar kayıp bildirdi. Bu, bir önceki yıla göre yüzde 43’lük artış anlamına gelirken, 2020’ye kıyasla kayıplar beş katına çıktı. Yaşlı bireylerde ortalama kayıp 83 bin dolara ulaşırken tüm yaş gruplarında bu rakam 19 bin dolar seviyesinde. Uzmanlara göre rakamların karşılığında, yılların birikimini tek bir hatayla kaybeden ve mali güvenliği sarsılan aileler bulunuyor. Bu nedenle belirsiz uyarılar yerine, sürdürülebilir iletişim, teknik kontroller ve acil durumlarda uygulanacak net bir plan gerekiyor.

Yaşlılar neden hedef alınıyor?

Dolandırıcılar, yaşlı bireylerin birikimlerini ve emeklilik kaynaklarını “kolay erişilebilir” olarak değerlendiriyor. Resmî kurum izlenimi veren telefon ve e-postalara karşı duyarlılık, sosyal izolasyonun tetiklediği flört dolandırıcılıkları ve çevrimiçi hesapları yönetmede yaşanan zorluklar risk seviyesini artırıyor. Eski cihazlar, güncel olmayan yazılımlar veya aynı parolanın birçok hesapta kullanılması da açık oluşturuyor.

Dolandırıcılar ayrıca aciliyet, otorite ve kıtlık gibi psikolojik baskı unsurları kullanarak ani kararlar aldırmaya çalışıyor. Yapay zekâ ile üretilmiş ses klonları veya internete sızmış kimlik bilgisi veri tabanları da saldırıların inandırıcılığını artırıyor. Uzmanlara göre aile içinde “duraklat ve doğrula” prensibine dayalı basit bir kontrol zinciri oluşturmak, para transferi gibi konularda hatalı adımların önüne geçebilir. Bankaların yaşlı müşteriler için sunduğu ek güvenlik doğrulamalarının kullanılması da önem taşıyor.

Temel cihaz ve hesap güvenliği için öneriler

Uzmanlar, davranışsal tedbirlerin mutlaka teknolojik önlemlerle desteklenmesi gerektiğini belirtiyor. Yaşlı yakınlar için önerilen başlıca adımlar şöyle:

• Tüm önemli çevrimiçi hesaplar için benzersiz ve güçlü parolalar oluşturmak ve bunları bir parola yöneticisinde saklamak
• Mümkün olduğunca iki faktörlü kimlik doğrulama kullanmak; SMS yerine doğrulama uygulamaları veya donanım anahtarlarını tercih etmek
• İstenmeyen aramaları ve pop-up’ları engelleyen operatör çözümlerinden yararlanmak
• Telefon, bilgisayar ve tabletlerde otomatik güncellemeleri etkinleştirmek
• Tanımadıkları kişi veya kurumlardan gelen ekleri açmamaları ve bağlantılara tıklamamaları için hatırlatma yapmak
• Cihazlarda güvenilir bir güvenlik yazılımı kullanmak

Bu adımların, aile bireyleriyle birlikte düzenli aralıklarla gözden geçirilmesi öneriliyor.

Dolandırıcılık gerçekleşirse atılacak adımlar

Uzmanlara göre şüpheli bir işlem fark edildiğinde hız kritik önem taşıyor. Olası kayıpları sınırlamak için şu adımların gecikmeden uygulanması gerekiyor:

Havale işlemlerini durdurmak: Bankanın durumdan haberdar edilmesi ve dış transferlerin bekletilmesi

Tüm bilgilerin kaydedilmesi: E-posta, telefon numarası, mesaj veya ekran görüntüsü gibi kanıtların saklanması

Resmî makamlara bildirim: Emniyet Genel Müdürlüğü Siber Suçlarla Mücadele Daire Başkanlığı veya E-Devlet üzerinden “Siber Suç İhbar” hizmeti kullanılarak şikâyette bulunulması

Kredi dondurma işlemleri: Yeni kredi hesaplarının açılmasını önlemek için ilgili başvuruların yapılması

Duygusal destek sağlanması: Mağduru suçlamadan, yaşanan olayın bir suç olduğunu ve sorumluluğun dolandırıcılarda bulunduğunu hatırlatmak

Uzmanlara göre utanma duygusu, yaşanan mağduriyetin gizlenmesine ve dolandırıcıların işini kolaylaştırmasına yol açıyor. Bu nedenle aile içi destek, finansal güvenliğin korunmasında kritik bir rol oynuyor.

Video: 1 milyona 7 koltuklu SUV | SWM G03F

Yeni videolar için buradan abone olun!